Over ondergrondse hoogspanningslijnen en de kleur van de 380kV -masten

Hoogspanningslijnen onder de grond is een goed startpunt. Verander in ieder geval ook de kleur van de huidige masten

‘Groningen wil ondergronds met hoogspanning’ kopte Dagblad van het Noorden 16 juli jongstleden. Dat is een mooi startpunt, aldus Ab Reitsma.

Ik woon al 47 jaar net buiten Spijk, met het zicht op de visuele kenmerken die bij het ‘grootste stopcontact van Nederland’ horen. In het bijzonder gaat het hier om twee 380kV-hoogspanningslijnen; één richting Meeden en de andere richting Vierverlaten. Helaas zijn deze 380kV-lijnen niet geschikt om ondergronds te gaan, aldus TenneT. Daar schieten de bewoners in de omgeving van deze 380kV-leidingen dus niets mee op. De provincie Groningen, TenneT en het ministerie van EZK worden daarom opgeroepen ook de belangen van deze bewoners te dienen.

IJzeren gordijn
De twee bestaande 380kV-hoogspanningslijnen vormen als het ware een ‘ijzeren gordijn’ door de provincie Groningen. Vorig jaar is de nieuwe lijn in gebruik genomen naar Vierverlaten. Deze lijn van het type wintrack bestaat uit 121 masten van elk 2 mastpalen met een hoogte van 54 meter. Die zie je dus niet over het hoofd, zeker niet omdat de mastpalen een glanzend witte kleur hebben. En als naar de ambitieuze plannen wordt gekeken van de routekaart ‘Windenergie op zee 2030’, een initiatief van voormalig klimaatminister Jetten in 2022, dan is het helemaal niet uit te sluiten dat er in de toekomst behoefte is aan nieuwe 380kV-hoogspanningslijnen.

In batterijen opgeslagen
Tot 2031 wordt circa 4,7 GW (gigawatt) elektriciteit opgewekt op zee. Met de nieuwste 380 kV-hoogspanningslijn kan nog circa 2 GW aan op zee opgewekte elektriciteit worden afgevoerd. Het restant (tot 2031) van 2,7 GW moet bijvoorbeeld door elektrolyse in waterstof worden omgezet of in batterijen opgeslagen. Na 2031 moet er volgens de plannen nog minimaal 4 GW en maximaal 7 GW aan op zee opgewekte elektriciteit worden verwerkt/afgevoerd. De vraag is zeer of deze opgewekte elektriciteit wel afgenomen kan worden door bedrijven, industrie, huishoudens of omgezet in waterstof en batterijen. Een doemscenario voor huidige én toekomstige generaties bewoners, maar ook voor hun volksvertegenwoordigers en bestuurders, is dat er inderdaad toch weer behoefte ontstaat aan nieuwe bovengrondse 380kV-hoogspanningslijnen in deze regio.

Dringend beroep
Daarom een dringend beroep op de provincie Groningen, TenneT en het ministerie van Klimaat en Groene Groei om in het ‘Arrangement Hoogspanning’ ook afspraken te maken over de volgende punten:

1. Leg de intentie vast om alle mogelijke moeite te doen om eventueel toekomstige 380kV-hoogspanningslijnen toch ondergronds aan te leggen. Zeker in gebieden waar al meerdere hoogspanningslijnen lopen. Aan de argumenten van technische en financiële onhaalbaarheid mag niet onverkort vastgehouden worden. Het leefklimaat van duizenden burgers, maar ook het perspectief van fauna en flora, moeten veel zwaarder gaan meewegen.

Bovendien gaat Nederland er prat op een hoog technisch en innovatief vermogen te bezitten. Ga deze technische uitdaging voor het ondergronds aanleggen van 380kV-lijnen daarom ook aan.

2. Zoals vermeld bestaat de vorig jaar in gebruik genomen 380kV-lijn uit in totaal 242 glanzend wit geschilderde mastpalen. Deze kleurstelling maakt dat ze extra opvallen en niet of nauwelijks wegvallen tegen de achtergrond van het landschap.

Andere lijnen zijn meestal geschilderd in een matte, lichtgrijze kleur. Een optie zou zijn om de glanzend witte mastpalen over te schilderen in een andere kleurstelling, aldus een TenneT-projectmanagers vorig jaar in contact met ondergetekende.

Als mitigerende maatregel voor bewoners daarom de dringende oproep overeen te komen dat de 242 mastpalen van de 380kV-lijn alsnog worden geschilderd in een meer tegen het landschap wegvallende kleurstelling.

Ab Reitsma
 DvhN

Ergernis over de fikse toename van hoogspanningskabels: kan dat niet anders?
Grote kans dat als je nu uit het raam van je huis of auto kijkt je ergens wel een hoogspanningskabel ziet hangen. Er is een hoop gedoe rond die masten. Ons stroomnet zit overvol en er moeten tientallen kilometers aan hoogspanningskabels bij! Maar waar? En kunnen die kabels niet gewoon onder de grond?

Luister hier naar de uitzending van 23 juli NPO Radio 1, waarin Presentator Jan Willem Wesselink erover praat met Ab Reitsma uit Spijk in Groningen, die zich al jaren inzet voor de belangen van omwonenden als het gaat om de energietransitie, en met Kornelis Blok, hoogleraar energietransities.

Foto: Linda Scheltens 19-05-2021, de masten nog zonder hoogspanning.