4 mei 2023 in Spijk

Welkomstwoord Nanco Nanninga
Hartelijk welkom allemaal in de Andreaskerk van Spijk. Net als voorgaande jaren herdenken wij de slachtoffers die gevallen zijn in de 2^e wereldoorlog, de slachtoffers van de munitieramp op 12 juni 1945 in Spijk, de slachtoffers van de oorlogen in diverse landen hierna en in het bijzonder nog steeds de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Ook willen wij weer stilstaan bij de geestelijk en lichamelijk gekwetste militairen die tijdens Vredesmissies in het buitenland hun verwondingen hebben opgelopen of zijn omgekomen. Ook ik ben een gewezen militair en ken voldoende collega’s die lichamelijk of geestelijk gewond zijn teruggekeerd. Enkele bekende collega’s van mij, hebben ook hun leven moeten laten tijdens een vredesmissie.

Het landelijke thema is dit jaar: Leven met Oorlog
Namens de gemeente Eemdelta zijn aanwezig de raadsleden Marnick Joustra en Eduard Mulder en zijn tevens de sprekers bij het monument. Muziek wordt verzorgd door CBS. De kranslegging bij het monument wordt dit jaar verzorgd door de ontmoetingsgroep 55+, de dames Scheele en Blokzijl. Een boeket bloemen zal namens st Dorpsbelangen Spijk worden gelegd.

Afgelopen dinsdag, bij de voorbereidingen hier op de bijzondere  begraafplaats, ontmoetten wij de dochter van de ook hier omgekomen hr Flikkema. Hoe bijzonder en intens verliep het gesprek vervolgens. Zij benadrukte dat er in dit geval twee gezinshoofden van een jong gezin uit het leven werden weggerukt. Onder andere haar vader. Elly was toen drie jaar. Wat fijn om te zien dat u en uw man in ons midden zijn om deze herdenking bij te wonen. Ik verzoek u straks met gepaste gang achter de tamboer naar de bijzondere begraafplaats te begeven en de nodige respect te tonen voor de diverse graven. Laten we ons gezamenlijk voor het monument opstellen.

Toespraak 4 mei dodenherdenking gemeente Eemsdelta :

Raadslid Marnick Joustra
Vanavond herdenken we de slachtoffers van oorlog, waar dan ook ter wereld. We staan stil bij hen die hun leven gaven voor onze vrijheid. Hier bij het oorlogsmonument in Spijk herdenken we speciaal zeven oorlogsslachtoffers. Zij vielen op 12 juni 1945 in de namiddag bij een explosie van de munitieloods. Bijna anderhalve maand na de bevrijding. Het was een enorme schok voor de gemeenschap van Spijk. En laat zien welke vreselijke gevolgen oorlog met zich meebrengt.

‘Leven met oorlog’ Zo luidt het thema van de dodenherdenking dit jaar. De Tweede Wereldoorlog heeft een onuitwisbaar litteken achtergelaten op onze samenleving. En staat gegrift in ons collectieve geheugen. Nazi-Duitsland heeft in deze donkere periode talloze slachtoffers gemaakt. Niet alleen in ons eigen land, maar ook daarbuiten.

‘Leven met oorlog’ Het was de verschrikkelijke realiteit destijds voor veel mensen. Nazi-Duitsland liet zien tot wat voor verschrikkingen mensen in staat zijn. Als mensen het recht van de ander niet respecteren. De jodenvervolging, de Holocaust en de dood van miljoenen onschuldige burgers. Maar ook de vernietiging van hele steden en culturen. Het zijn gebeurtenissen die ons nog steeds doen huiveren. En ons eraan herinneren hoe kostbaar onze vrijheid is.

Raadslid Eduard Mulder
‘Leven met oorlog’ Het is helaas nog steeds een actueel en onontkoombaar thema. Want ook vandaag de dag zijn er nog steeds oorlogen gaande. En leven miljoenen mensen dagelijks met de gevolgen daarvan. Denk aan de oorlog in Syrië, waar duizenden mensen zijn omgekomen. En nog meer mensen zijn gevlucht voor hun leven. Of denk aan de oorlog in Jemen. Hier eisen de hongersnood en de cholera-epidemieën duizenden mensenlevens. Maar ook dichter bij huis, in Oekraïne, woedt een oorlog. Een wrede oorlog die inmiddels duizenden levens heeft geëist. En een verwoestende impact heeft op de samenleving. Mensen worden gedwongen te vluchten en families zijn uit elkaar gerukt.

‘Leven met oorlog’ In Nederland kunnen we ons moeilijk voorstellen hoe het is om te leven in oorlogstijd. We leven al meer dan 75 jaar in vrede en vrijheid. Maar laten we niet vergeten dat deze vrijheid niet vanzelfsprekend is. En dat het belangrijk is om ons in te zetten voor vrede en verdraagzaamheid. Door begrip te hebben voor andere culturen. En met respect om te gaan met elkaar. Het is ook belangrijk om te blijven vertellen en onderwijzen over het verleden. Zodat de verschrikkingen van destijds nooit vergeten worden. Daarom is het belangrijk om te blijven herdenken. Om stil te staan bij de slachtoffers van oorlog. Laten we ons realiseren dat we het geluk hebben om in een land als Nederland te leven. En dat we ons moeten blijven inzetten voor de vrijheid en veiligheid. Voor ons land en dat van anderen.

Ik wil u dan ook oproepen om deze herdenking niet alleen als een moment van stilte te beschouwen. Maar ook als een moment van bezinning en actie. Laten we onze solidariteit ook betuigen met de slachtoffers van huidige oorlogen. Laten we ons blijven inzetten voor de vrijheid van anderen. Én samen werken aan een vreedzame en veilige wereld. Een wereld waarin vrijheid en respect voor elkaar centraal staan. Een wereld die staat voor ‘Niet meer leven met oorlog’ .

Dankwoord
Namens de organisatie wil ik u en jullie allemaal hartelijk danken voor de geleverde bijdrage en het aanwezig zijn hier op de begraafplaats in Spijk. Dat we moeten leren leven met oorlog, maar dat Vrijheid en Verbondenheid centraal mogen blijven staan. Zoals ik al eerder aangaf is de dochter van Flikkema alhier aanwezig. Het monument is mede ter nagedachtenis aan hem geplaatst. Wat mooi en bijzonder om te zien, dat het graf van haar moeder naast het monument van haar man is geplaatst. Zij die een bloem of bloemstuk willen leggen bij het monument worden nu in de gelegenheid gesteld en wij verlaten het terrein door langs het monument te lopen. In ‘t Spiekhoes kunt u nog even napraten onder het genot van een kopje koffie of thee.

Nogmaals bedankt voor jullie aanwezigheid.

Nanco Nanninga namens
4 mei comité en st. Dorpsbelangen Spijk

*Foto’s: Nina Mertens