Opdat we nooit zullen mogen vergeten!

De witte kerk, zoals de Andreas kerk in ons gezin altijd wordt genoemd, is uitermate geschikt, om bijeen te komen voor deze herdenking; iedereen is er welkom vanavond, en de banken zitten dan ook vol.

Na een voorwoord door Sjak van der Zee, leest Lieke Thijssen een gedicht namens de Fiepko Coolmanschool voor, en vertrekt het gezelschap in stilte richting de begraafplaats.

Onderweg bekijk ik de vlaggen, die door de mede dorpsbewoners halfstok zijn gehesen, de een nog mooier wapperend, dan de andere, en ik vraag me af, hoe het 70 jaar geleden was, vreugde om de bevrijding, en verdriet, om iedereen die het leven heeft moeten laten, in de strijd tegen de Duitse bezetter.

Hoe heeft men toen door de straten van Spijk gelopen, welke gevoelens gingen er om in de mensen, als ze keken naar de vlaggen, die gehesen waren, hoe verging het de kinderen, die maar niet konden begrijpen, waarom alles gebeurd was.

Hoe moesten ze ook begrijpen, waar de angst van iedereen vandaan kwam, waarom ze ’s avonds de straat niet op mochten, waarom er zomaar geen eten meer was, waarom vriendjes en vriendinnetjes zomaar werden opgepakt, en niet terugkwamen, waarom er zomaar over “foute” mensen werd gesproken, en papa of mama ineens verwikkeld leken in ondergrondse activiteiten.

Het is niet uit te leggen, ook nu niet, waarom die rare man, Hitler, de joden, en anderen, die niet aan zijn ideaalbeeld voldeden, wilde uitroeien. Het is niet uit te leggen, waarom er nog steeds, in deze wereld, mensen worden vervolgd, vanwege een geloof, afkomst of plek waar ze wonen.

Op de begraafplaats werd met een vrolijke veelkleurige slinger van handjes, verbonden met elkaar, zichtbaar hoe belangrijk de kinderen zijn in deze wereld, wij hebben de plicht, hen te vertellen over hoe het was, opdat ook zij dat aan hun kinderen doorvertellen, in de hoop dat er verdraagzaamheid ontstaat.

De samenkomst op de begraafplaats, met de woorden van Barry de Vries, en Koert Jan Flikkema, ieder met een eigen generatie, en een eigen verhaal, maakten indruk, maar de muziek van ‘t CBS met het lied “blijf mij nabij” en later de trompetsolo van Hans Dijkman, maakte misschien nog wel het meeste in me los.

“Wie de ogen sluit, voor het verleden, is blind voor de toekomst…”

Opdat we nooit vergeten, op naar bevrijdingsdag!