Indrukwekkende dodenherdenking

Op weg naar het monument hing een mooie slinger met handjes-van-verbondenheid van de kinderen van de groepen 1 t/m 6 met een tekening, hun naam of een gedichtje erop.

Tijdens de Dodenherdenking sprak Barry de Vries de volgende woorden van dominee Linde:

“Het is dit jaar 70 jaar geleden dat de Duitse tirannie verslagen werd. Overal zijn er herdenkingen. De bevrijding van het kamp Westerbork, de bevrijding van het concentratiekamp Auschwitz,de bevrijding van steden en dorpen in ons land. Er zijn nog mensen die het hebben meegemaakt. Overlevenden, mensen die in het verzet hebben gezeten, mensen die gevangen hebben gezeten, mensen die ondergedoken hebben gezeten, mensen die ternauwernood gered zijn uit de vurige ovens van de concentratiekampen, werkkampen en vernietigingskampen, en burgers die ooggetuigen waren. Kunnen wij ons nog voorstellen dat er zo vlakbij, onder onze ogen, zoveel verschrikkelijke dingen gebeurd zijn? We zouden het gemakkelijk kunnen vergeten. We zouden het misschien liever willen vergeten. Het kan lastig zijn om eraan herinnerd te worden. Het is zoveel gemakkelijker om in slaap te vallen. Om een comfortabel leven te leiden. Om te denken dat de verschrikkingen iets van toen waren en niet van nu.

Maar één van de overlevenden van het vernietigingskamp Auschwitz hield bij de herdenking een indrukwekkende toespraak. Hij eindigde met een oproep aan de aanwezigen, onder wie veel politici en andere belangrijke en vooraanstaande mensen, hij riep hen op om geen omstander te zijn. ‘Er is een elfde gebod’, zei hij, ‘en die luidt: Gij zult geen omstander zijn.’ Vandaag herinneren wij ons al deze zaken, terwijl we de slachtoffers en de doden die hun leven hebben gegeven, gedenken. Want voor je het weet ben je iemand die van niets weet. Iemand die na de catastrofe zegt: ‘We hebben het niet geweten.’ Wij mogen het niet vergeten.

Onze samenleving mag het niet vergeten. Het zijn ook onze ouders en grootouders die er middenin gestaan hebben. Ook hier in de omgeving is er veel gebeurd en zijn er veel verhalen. We staan hier bij het monument van degenen die kort na de oorlog nog zijn omgekomen. Houd de verhalen leven en vertel ze door! En tegen de kinderen zeg ik: Luister naar die verhalen. Want de toekomst is van jullie en het mag niet weer gebeuren.

 Het landelijk jaarthema van het Nationaal Comité 4 en 5 mei luidt: ‘Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst.’ We mogen onze ogen en oren niet toesluiten voor de verschrikkingen van toen. Voor je het weet gebeurt het weer. Maar als je weet wat er kan gebeuren, kun je proberen het anders te doen, hoe moeilijk dat ook zal zijn. Door hier te komen hebt u en hebben jullie al een eerste stap gezet. Fijn dat jullie allemaal gekomen zijn: ouderen, jongeren en kinderen. Gekomen om te herdenken, om te herinneren, om te luisteren en om het hierna verder te vertellen. Jullie zijn gekomen, vanachter de voordeur vandaan, vanuit de beschutting van het eigen huis. Gekomen omdat je niet je ogen en je oren en je ramen en deuren ervoor wilde sluiten. Omdat je geen omstander en toeschouwer wilde blijven.

De toekomst is begonnen, we mogen erin geloven.”

Het klassengedicht van groep 7/8 van Fiepko Coolmanschool werd voorgelezen door Lieke Thijssen:

“De tijd van toen is alweer lang geleden

We leven nu gelukkig in het heden

Nu kunnen wij vrij zijn en vrij spelen

En zijn we bereid veel te delen.

Onderscheid maken we bijna niet meer

Bruin, zwart, homo, hetro, het geeft niet, iedereen verdient zijn eigen eer.

Van het verleden hebben wij geleerd

Nu wordt iedereen veel meer gewaardeerd

We leven nu gelukkig hier in vrijheid

En nemen ieder jaar de tijd,

Om stil te staan bij wat er toen is gebeurd

Wij hebben onze les geleerd en alle ellende betreurd

Nu moeten we genieten van het leven

En ook anderen hun vrijheid geven”

Ook door de Burcht werd een gezamenlijk gedicht voorgelezen door Koert Jan Flikkema:

“Een vreselijke tijd

In 1939 begon de tweede wereldoorlog

veel oude mensen weten dit nog.

Het was een vreselijke tijd

met veel geweld en strijd.

Hitler had een hekel aan Joden,

daarom werden zij verboden.

Deze mensen werden naar concentratiekampen gestuurd,

waar hun leven niet lang meer duurt.

In 1940 begon het in Nederland

Rotterdam was in dit jaar helemaal afgebrand.

Veel mensen luisterden radio Oranje,

Koningin Wilhelmina vluchtte naar Engeland en niet naar Spanje.

In de winkel betaalde je met bonnen,

Nederland had de oorlog nog lang niet gewonnen.

Hitler wilde steeds meer land,

daarom vlogen meer steden in brand.

Tanks kwamen ons land binnen,

om Nederland terug te winnen.

Het was geen leuke tijd in het verleden,

we hebben er veel van geleerd in het heden.”

De officiële krans werd aangereikt door Veerle Thijssen en Sanne de Haan en gelegd door de heren D.J. Pijper en Freddy Buurma. Jasmijn van Zantwijk en Manon Bansema plaatsen namens de beide scholen een bloemstuk.

70 witte rozen, bij het monument gelegd door de vele aanwezigen, staan symbool voor 70 jaar vrijheid in Nederland.

Het 4 mei comité Spijk: Sjack van der Zee, Letteke de Haan, Klaas Heuker, Henk Sikkema, Hanneke Klevering